Βλαστοκύτταρα - Stem cells

Τα Βλαστοκύτταρα είναι ειδικά αδιαφοροποίητα κύτταρα του οργανισμού τα οποία μπορούν να μετασχηματιστούν σε οποιαδήποτε τύπο κυττάρων επιθυμούμε (λχ οστεοκύτταρα, χονδροκύτταρα, μυϊκά κύτταρα). Η επεξεργασία και χρήση των Βλαστοκυττάρων μας δίνει τη δυνατότητα να ανακατασκευάσουμε τύπους κυττάρων που ο οργανισμός από μόνος του αδυνατεί να ξαναφτιάξει. Έτσι μπορούμε λ.χ. να υποβοηθήσουμε την αναγέννηση χόνδρινων κυττάρων εντός των αρθρώσεων, αναστέλλοντας έτσι την ανάπτυξη εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας. Η αντιμετώπιση της εκφυλιστικής αρθρίτιδας αποτελεί και την κύρια ένδειξη της χρήσης αυτής της τεχνικής. Τα Βλαστοκύτταρα αποτελούν την μόνη στην ουσία μη χειρουργική θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα πριν ένας ασθενής χρειαστεί να καταφύγει σε αρθροπλαστική επέμβαση για να τοποθετήσει τεχνητή άρθρωση.

Μία σημαντική δεξαμενή βλαστοκυττάρων αποτελούν τα εμβρυικά βλαστοκύτταρα που λαμβάνονται από τον ομφάλιο λώρο κατά τη γέννηση του παιδιού και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συγγενικά προς το παιδί άτομα. Βλαστοκύτταρα ωστόσο υπάρχουν και μπορούν να εξαχθούν και από τον οργανισμό του ενήλικα από διάφορους ιστούς του σώματος. Σήμερα είναι δυνατή η απομόνωση και πολλαπλασιασμός βλαστοκυττάρων τόσο από τον μυελό των οστών, όσο και από το λιπώδη ιστό και το αίμα των ενήλικων ασθενών.

Παλαιότερα η τεχνική έγχυσης βλαστοκυττάρων απαιτούσε 2 στάδια. Κατά το πρώτο λαμβάνονταν τα βλαστοκύτταρα τα οποία αποστέλλονταν για καλλιέργεια (επεξεργασία και πολλαπλασιασμός) σε ειδικά εργαστήρια. Η καλλιέργεια διαρκούσε περίπου 1 μήνα. Κατόπιν γινόταν έγχυση του καλλιεργημένου βλαστοκυτταρικού υλικού στην περιοχή της βλάβης (2ο στάδιο). Σήμερα η διαδικασία έχει απλοποιηθεί και γίνεται σε μία φάση. Γνωρίζουμε πλέον πως τα βλαστοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζονται από μόνα τους όταν βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον και τις κατάλληλες συνθήκες, κατά συνέπεια το χρονοβόρο και ακριβό οικονομικά στάδιο της καλλιέργειας θεωρείται περιττό.

Η συχνότερη και πλουσιότερη πηγή βλαστοκυττάρων στο σώμα είναι ο μυελός των οστών που είναι αποθηκευμένος στη λεκάνη. Η αναρρόφηση του μυελού από τη λεκάνη γίνεται με ειδική σύριγγα και το υλικό που αναρροφάται εγχέεται απ’ ευθείας στην περιοχή της βλάβης. Η ταχεία τοποθέτηση των βλαστοκυττάρων αμέσως μετά τη λήψη τους εξασφαλίζει την υψηλή συγκέντρωσή τους και τον ταχύ πολλαπλασιασμό τους, γεγονός που επιταχύνει την επούλωση. Η διαδικασία της αναρρόφησης απαιτεί τοπική μόνο αναισθησία. Σε αρκετές ωστόσο περιπτώσεις η αναρρόφηση συνδυάζεται με αρθροσκοπικό καθαρισμό της άρθρωσης (ισχίο, γόνατο, ποδοκνημική) για καθαρισμό και προετοιμασία της λήπτριας περιοχής όποτε μπορεί να χρειαστεί νάρκωση.

Τα αποτελέσματα της χρήσης των βλαστοκυττάρων μπορεί να είναι εντυπωσιακά σε οστεοαρθρίτιδα 1ου ή 2ου βαθμού θεραπεύοντας ή καθυστερώντας την εξέλιξη της νόσου έως και 10 χρόνια. Πέρα από τη χρησιμότητα τους στην αρθρίτιδα τα βλαστοκύτταρα μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες καταστάσεις όπως ψευδαρθρώσεις καταγμάτων, οστεονέκρωση μηριαίας κεφαλής, οστικά ελλείματα.